ΥΛΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ – SYLLABUS

Κατανομή των στοιχείων και διαδοχική αντικατάσταση, Γεωχημικές διασκοπήσεις, Αποσάθρωση και σχηματισμός εδάφους, Διεργασίες διασποράς στο επιφανειακό περιβάλλον, Δευτερογενής διασπορά: Εh / pH και προσρόφηση, Επιφανειακά πρότυπα διασποράς, Ιχνοστοιχεία σε εδάφη, Ιχνοστοιχεία στα φυτά, Σύσταση των φυσικών νερών και η διαδικασία της αποσάθρωσης, Ιχνοστοιχεία στο νερό και στα ιζήματα, Ρύπανση βαρέων μετάλλων από εκμετάλλευση βασικών μετάλλων και από τη μεταλλουργία - Συνέπειες για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, Γεωχημική χαρτογράφηση των φυσικών πηγών ανεπάρκειας και υπερεπάρκειας των στοιχείων και των ανθρωπογενών πηγών ρύπανσης. Γεωχημική μηχανική.

Εισαγωγικές έννοιες και ορισμοί. Αυτοοικολογία (σχέσεις ανάμεσα στα έμβια όντα και τους παράγοντες του περιβάλλοντος). Οικολογία πληθυσμών (έννοια πληθυσμού, χαρακτηριστικά πληθυσμών, μηχανισμοί ρύθμισης των πληθυσμών). Συνοικολογία: Ορισμός οικοσυστήματος, ανάλυση δομής και λειτουργίας οικοσυστημάτων. Παράγοντες που επηρεάζουν τη σταθερότητα των οικοσυστημάτων.

Η απαρχή και το παρελθόν της Γης. Ο πλανήτης ωκεανός. Λιθοσφαιρικές πλάκες και ωκεάνιος πυθμένας. Θαλάσσια ιζήματα. Θαλάσσια ρεύματα. Κυκλοφορία ρευμάτων και οι παλίρροιες του παγκόσμιου ωκεανού. Αλληλεπίδραση θάλασσας και ατμόσφαιρας. Θαλάσσια κύματα. Ακτές και παράκτια περιβάλλοντα. Παγκόσμιος ωκεανός και πλανητικές αλλαγές.

Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών: Ανάλυση χώρου. Εισαγωγικές έννοιες και δυνατότητές των ΓΣΠ. Ψηφιδωτά και διανυσματικά μοντέλα δεδομένων. Εισαγωγή χωρικών και περιγραφικών στοιχείων. Διαδικασία χωρικής ανάλυσης: Ποσοτικές διαδικασίες, ταξινόμηση, ανάλυση εγγύτητας, επικάλυψη, διαχείριση, ανάλυση ορίων και ανάλυση ψηφιδωτών δεδομένων. Ψηφιακά μοντέλα εδάφους. Μέθοδοι παρεμβολής: προσδιοριστικές και γεωστατιστικές μέθοδοι. Χωρική στατιστική. Τηλεπισκόπηση: Εισαγωγικές έννοιες. Πολυφασματικά συστήματα και εικόνες. Δορυφορικοί αισθητήρες και τα χαρακτηριστικά των. Είδη δορυφόρων. Φωτοερμηνεία. Θερμική υπέρυθρη ακτινοβολία. Μικροκυματική απεικόνιση. Προεπεξεργασία δορυφορικών δεδομένων. Ταξινόμηση εικόνων. Εφαρμογές τηλεπισκόπησης και Γ.Σ.Π στο υδάτινο περιβάλλον.

Οι φοιτητές μπορούν να επιλέξουν μία από τις παρακάτω γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Γερμανικά.

Μορφομετρική ανάλυση λεκάνης απορροής. Κοιλάδες και ράχες. Υδροκρίτης. Ισοϋψείς καμπύλες. Υδρογραφικό δίκτυο και τα είδη του. Υδρολογική ανάλυση. Πλημμυρικές απορροές. Εμπειρικές Μέθοδοι (Fuller, Ορθολογική). Χρόνος συγκέντρωσης. Ύψος και Ένταση της βροχής. Υδρογράφημα Πλημμύρας. Μοναδιαίο, Στιγμιαίο, Αδιάστατο και Συνθετικό. Επαλληλία Υδρογραφημάτων. Μέθοδοι S.C.S. & Sierra Nevada. Ποιότητα του νερού των ποταμών και λιμνών. Πηγές ρύπανσης και διάκρισή τους. Βασικές αρχές ισοζυγίων μάζας. Οδηγία Πλαίσιο 2000/60. Οικολογική Ποιότητα: Βιολογικές, Φυσικοχημικές και Υδρομορφολογικές παράμετροι. Θερμοκρασία και Στρωμάτωση σε λίμνες (Επιλίμνιο, Θερμοκλινές, Υπολίμνιο). Διαλυμένο Οξυγόνο (DO) και Οξυγόνο Κορεσμού (DOsat). Θρεπτικά Στοιχεία – Άνθρακας, Άζωτο και Φώσφορος. Ευτροφισμός και δείκτες. Ο λόγος N/P. Χρόνος Παραμονής και Ρυθμός Ανανέωσης του Νερού σε Λίμνες. Εσωλίμνια και Εξωλίμνια Μέτρα Αντιμετώπισης του Ευτροφισμού. Το παράδειγμα της Καστοριάς. Συνδυασμός Διάβρωσης, Μεταφοράς και Απόθεσης σε Ποτάμια και Λιμναία Υδατικά Συστήματα. Υπολογισμός των Αποθέσεων σε Φυσικές και Τεχνητές Λίμνες. Παγιδευτική Ικανότητα. Διάγραμμα Brune. Διαχείριση των Υλικών των Αποθέσεων. Ρυθμός και Όγκος Αποθέσεων. Το παράδειγμα της Κερκίνης. Υδραυλικές Κατασκευές Περασμάτων Ιχθυοπανίδας. Κλίμακες διέλευσης ιχθύων: “Pool Weir”, “Denil”, “Steep Pass”, “Vertical Slot”. Κανάλια “Bypass”. Τύποι “Fish Lock” και “Fish Elevator”. Επίδραση των Ασυνεχειών των Υδατικών Συστημάτων στην Ιχθυοπανίδα. Το παράδειγμα του Νέστου.

Εισαγωγή στην επιστήμη της μηχανικής ρευστών. Ταξινόμηση ποταμών. Ροή σε υδατορρεύματα με σταθερό και με μεταβαλλόμενο πυθμένα. Είδη ανοικτών αγωγών. Πρισματικοί και μη πρισματικοί αγωγοί. Κατηγορίες ροής με ελεύθερη επιφάνεια: μόνιμη και μη μόνιμη ροή, ομοιόμορφη και ανομοιόμορφη ροή, βαθμιαία μεταβαλλόμενη και ταχέως μεταβαλλόμενη ροή, στρωτή, τυρβώδης, υποκρίσιμη, υπερκρίσιμη και κρίσιμη ροή. Γεωμετρικά και υδραυλικά στοιχεία της ροής με ελεύθερη επιφάνεια. Εξίσωση ενέργειας, ειδική ενέργεια (διάγραμμα ειδικής ενέργειας και διάγραμμα παροχής). Εξίσωση ποσότητας κίνησης (ορμής) και υπολογισμός κρίσιμου βάθους. Εφαρμογές θεωρίας κρισίμου βάθους. Υδραυλικό άλμα. Εξίσωση του Manning. Υπολογισμός ομοιόμορφης ροής σε απλές και σε σύνθετες διατομές. Ανομοιόμορφη, βαθμιαία μεταβαλλόμενη ροή. Καμπύλες ελεύθερης επιφάνειας. Υπολογισμός βαθμιαίας μεταβαλλόμενης ροής. Ροή στην περιοχή κατασκευών ελέγχου της ροής (εκχειλιστές και καταβαθμοί). Εισαγωγή στις ιδιότητες των φερτών υλικών. Ιδιότητες μεμονωμένων απλών κόκκων και ιδιότητες φερτών υλικών θωρούμενων σαν σύνολο. Αρχές που διέπουν την έναρξη κίνησης φερτών υλικών. Φυσικό στρώμα προστασίας πυθμένα. Ευσταθές υδατόρρευμα. Μορφολογία πυθμένα. Αντίσταση στη ροή με σταθερό όριο. Αντίσταση στη ροή με χαλαρή κοίτη, προσέγγιση Einstein (1950) και μέθοδος Engelund και Hansen (1967). Κίνηση φερτών υλικών στην κοίτη.

Σύνθεση, δομή και λειτουργία προκαρυωτικού κυττάρου. Ταξινόμηση ονοματολογία και ποικιλότητα μικροοργανισμών. Δομή και λειτουργία των κυτταρικών στοιχείων των μικροοργανισμών. Θρέψη μικροοργανισμών. Μεταβολισμός. Μικροβιακή αύξηση και πληθυσμοί. Ιοί. Μύκητες. Μικροβιολογικές τεχνικές. Μελέτη μικροοργανισμών με κλασσικές και σύγχρονες μεθόδους.

Συστηματική ταξινόμηση των υδρόβιων σπονδυλωτών. Ονοματολογία, αναγνώριση, βιολογικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά των οστεϊχθύων, χονδριχθύων και θαλάσσιων πτηνών.

Σχεδιασμός της ζωής στο μοριακό επίπεδο. Δομή και μεταβολισμός των πρωτεϊνών. Ενεργειακός μεταβολισμός. Δομή και μεταβολισμός των υδατανθράκων και λιπιδίων. Κύκλος του αζώτου. Φωτοσύνθεση. Δομή και βιολογικός ρόλος των νουκλεϊνικών οξέων. Θερμοδυναμική.

Οι φοιτητές μπορούν να επιλέξουν μία από τις παρακάτω γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Γερμανικά.

Η επιστήμη της Θαλάσσιας Βιολογίας. Η Ζωή στο Θαλάσσιο Περιβάλλον. Θαλάσσια ασπόνδυλα. Θαλάσσια σπονδυλωτά. Εισαγωγή στην θαλάσσια οικολογία. Διαπαλιρροιακοί βιότοποι. Η οργανισμική ποικιλότητα του Αιγαίου. Η ζωή στις εκβολές. Αλληλεπίδραση ποταμών και ανοικτής. θάλασσας. Η ζωή στην ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα. Κοραλλιογενείς ύφαλοι. Η ζωή κοντά στην επιφάνεια. Η ζωή στα μεγάλα βάθη. Πόροι της θάλασσας και ανθρωπογενείς επιδράσεις στο θαλάσσιο. περιβάλλον.

Χημική σύσταση και διατροφική αξία των τροφίμων-αλιευμάτων. Νερό-ενεργότητα νερού, σάκχαρα- πολυσακχαρίτες, λίπη-έλαια, πρωτεΐνες, βιταμίνες, χρώμα, γεύση-άρωμα, πρόσθετα. Προσδιορισμός βασικών συστατικών. Ενόργανη ανάλυση, Φασματοφωτομετρία – Χρωματογραφία. Χαρακτηριστικά και ιδιότητες μικροοργανισμών, που ενδιαφέρουν την επιστήμη και τεχνολογία τροφίμων-αλιευμάτων. Παράγοντες που επιδρούν στον πολλαπλασιασμό και την επιβίωση των μικροοργανισμών στα τρόφιμα-αλιεύματα. Καμπύλες ανάπτυξης και αδρανοποίησης μικροοργανισμών στα τρόφιμα-αλιεύματα. Κλασσικές και μοντέρνες μέθοδοι μέτρησης μικροβιακού φορτίου και ανίχνευσης παθογόνων στα τρόφιμα-αλιεύματα. Βασικές διεργασίες τεχνολογίας τροφίμων-αλιευμάτων.

Εισαγωγή στην Αλιευτική Βιολογία και Αλιεία. Γενική Μορφολογία Ιχθύων - Συστηματική. Οικολογία και Ηθολογία Ιχθύων. Η Αλιευτική παραγωγή σε παγκόσμιο και Ελληνικό επίπεδο. Αλιεία και αλιευτική προσπάθεια. Ηλικία εμπορικών ειδών. Αναπαραγωγή εμπορικών Ιχθύων & ασπονδύλων. Ανάπτυξη, Θνησιμότητα & Διατροφή Ιχθύων. Ιστορία εξέλιξη και είδη αλιευτικών εργαλείων. Βασικά κεφάλαια σχεδιασμού και λειτουργίας αλιευτικών εργαλείων. Μονοειδική και Πολυειδική αλιεία. Αλιεία - λιμνοθάλασσες, λίμνες, ποτάμια, ανοικτή θάλασσα.

Συνοπτική περιγραφή στοιχείων ιστολογίας. Όργανα και μέθοδοι της ιστολογίας. Γενικά περί ιστών. Επιθηλιακός ιστός. Ερειστικός ιστός. Νευρικός ιστός. Οστίτης ιστός. Μυϊκός ιστός και τύποι μυϊκών ινών. Δομή καρδιάς, τύποι αγγείων. Ιστολογία αναπνευστικού, απεκκριτικού, πεπτικού, αναπαραγωγικού και νευρικού συστήματος. Αισθητήρια όργανα. Προσαρμογές στην υδροβίωση, ποικιλότητα και κοινά χαρακτηριστικά.

Κυτταρικά οργανίδια, κυτταρικές μεμβράνες, μεταφορά στοιχείων μέσω μεμβρανών, βασικές αρχές της πρωτεϊνικής δομής. Οι πρωτεΐνες ως ένζυμα. Πρωτεϊνική μεταφορά και ταξινόμηση. Ένζυμα, ενζυμικοί καταλυτικοί μηχανισμοί, ενζυμική κινητική, ενζυμική ιδιομορφία. Βιοενεργητική, κυτταρική ενεργητική, μεταβολικά μονοπάτια, κυτταρικός κύκλος, κυτταρικές πληροφορίες, σήμανση κυττάρων. Γενετικές πληροφορίες. Εισαγωγή στη μοριακή γενετική, δομή χρωμοσωμάτων, γενετικός κώδικας, μηχανισμοί αντιγραφής DNA, μεταγραφή, επεξεργασία RNA, μετάφραση. Αρχές της έκφρασης γονιδίων, DΝΑ - πρωτεϊνικές αλληλεπιδράσεις, στόχευση γονιδίου, έλεγχος της έκφρασης γονιδίων, ευκαρυωτικός κανονισμός γονιδίων, ανασυνδυαζόμενο DNA και γονιδιώματα.

Βιολογία των θαλάσσιων θηλαστικών δελφίνια, φάλαινες, φώκιες, θαλάσσιοι ελέφαντες. Εξέλιξη, ανατομία και οικολογία. Συμπεριφορά και αλληλεπίδραση με το φυσικό τους περιβάλλον. Αποτίμηση φυσικών πληθυσμών και πληθυσμιακή κατανομή τους. Διαχείριση, απειλούμενα είδη και διατήρηση των ειδών. Πάρκα αποκατάστασης και προστασίας.

Κληρονόμηση του γενετικού υλικού. Μείωση, επεξεργασία και γενετική ποικιλομορφία. Μεντελική γενετική. Γενετικές μεταλλαγές. Πληθυσμιακή γενετική. Φαινόμενα της στενωπού, του ιδρυτού, γονιδιακή ροή, επιλεκτική διασταύρωση, τοπική προσαρμογή. Σταθεροποίηση φυσικής επιλογής. Τύποι επιλογής. Ειδογένεση, αλληλεπιδράσεις ειδών. Ποσοτική γενετική. Γενετική και υδατοκαλλιέργειες.

Γενικές αρχές Φυσιολογίας και Ενδοκρινολογίας Υδρόβιων Ζωικών Οργανισμών. Ορισμοί. Συστήματα. Γενική οργάνωση ενδοκρινικού συστήματος. Κατηγορίες ορμονών. Ταξινόμηση ορμονών. Υπόφυση, Πρόσθιος λοβός, Κύτταρα η, δ, ε, και α με τις αντίστοιχες ορμόνες. Υπόφυση. Ενδιάμεσος λοβός, Οπίσθιος λοβός. Υποθάλαμος, Επινεφρίδια, Παγκρεατικά σωματίδια, Θυρεοειδής αδένας. Επίφυση, Σωματίδια του Stannius, Ουσίες ορμονικής δράσης, Ενδοκρινή όργανα γαστρεντερικού σωλήνα. Ωσμωτική και ιοντική ρύθμιση υδρόβιων ζωικών οργανισμών. Πλεύση υδρόβιων ζωικών οργανισμών. Φυσιολογία αναπαραγωγής. Γονάδες, Ωοθήκες, Έκκριση γοναδικών ορμονών. Φυσιολογία αναπαραγωγής. Γονάδες, Όρχεις, Έκκριση γοναδικών ορμονών. Φυσιολογία θρέψης υδρόβιων ζωικών οργανισμών. Πεπτικό σύστημα. Κατανάλωση τροφής, πέψη-απορρόφηση, αύξηση απέκκριση. Μεταβολισμός. Διατροφικές απαιτήσεις. Φυσιολογία θρέψης υδρόβιων ζωικών οργανισμών. Επηρεασμός φυσιολογικών λειτουργιών από εξωτερικούς παράγοντες σε υδρόβιους ζωικούς οργανισμούς. Αναπνοή, Κατανάλωση οξυγόνου, Μεταφορά αερίων σε υδρόβιους ζωικούς οργανισμούς. Φαινόμενο Borh. Κυκλοφορικό σύστημα. Κυκλοφορία αίματος. Μετακίνηση. Ενδοθερμία.

Ο πλανήτης Γη σε κίνδυνο - Ρύπανση σε παγκόσμια κλίμακα, Περιβαλλοντική τοξικολογία - Ταξινόμηση χημικών ουσιών και δοκιμασίες ελέγχου τοξικότητας, Μελέτη των επιπτώσεων χημικών ρύπων σε οργανισμούς και εκτίμηση οικολογικών κινδύνων, Δοκιμασίες περιβαλλοντικής τοξικολογίας και μεθοδολογική προσέγγιση, Θρεπτικοί κύκλοι και οικοσυστήματα, Οικοτοξικολογία - Επιδράσεις των χημικών ρύπων στους ζωντανούς οργανισμούς και τα οικοσυστήματα, Μεθoδολογία οικοτοξικολογικών ερευνών, Διαχείριση και προστασία οικοσυστημάτων.

Συστατικά και μέτρηση της βιοποικιλότητας. Η βιοποικιλότητα στο χρόνο. Χαρτογράφηση και διαβαθμίσεις της βιοποικιλότητας. Ποικιλότητα και περιβαλλοντικές παράμετροι. Άμεση και έμμεση χρηστική αξία της βιοποικιλότητας. Διατήρηση και αειφόρος χρήση των συστατικών της.

Τα εδώδιμα σαλιγκάρια της Ελλάδας. Φυσιολογία των εδώδιμων σαλιγκαριών. Διατροφή των σαλιγκαριών στη φύση και σε συνθήκες εκτροφής. Εκτροφή σαλιγκαριών. Τα εδώδιμα βατράχια με έμφαση στα είδη που υπάρχουν στην Ελλάδα. Εκτροφή βατράχων, αλιγατόρων και κροκοδείλων.

Κατασκευές για την εκτροφή των υδρόβιων οργανισμών. Κατασκευές υδατοκαλλιεργητικών εγκαταστάσεων στα ανοικτά, ημίκλειστα και κλειστά υδάτινα οικοσυστήματα.

Εντατική εκτροφή ευρύαλων ειδών ιχθύων. Ιχθυογεννητικοί σταθμοί. Αναπαραγωγή ιχθύων κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες. Καλλιέργεια φυτοπλαγκτονικών και εκτροφή ζωοπλαγκτονικών οργανισμών. Προπάχυνση ιχθυδίων. Εκτροφή ιχθυδίων μέχρι το εμπορεύσιμο μέγεθος, σε χερσαίες και πλωτές εγκαταστάσεις. Νέα υποψήφια για εκτροφή είδη. Εκτροφή δεκαπόδων καρκινοειδών κεφαλοπόδων και θαλάσσιων γαστερόποδων. Χερσαίες και πλωτές εγκαταστάσεις εκτροφής δεκαπόδων καρκινοειδών.

Περιβαλλοντικός έλεγχος της αναπαραγωγής. Σπερματοληψία – Μακροσκοπικές και μικροσκοπικές εξετάσεις σπέρματος. Τεχνητή αλλαγή του φύλου. Εφαρμογή τεχνητής γονιμοποίησης. Συλλογή, επώαση και εκκόλαψη των αβγών. Κρυοσυντήρηση γαμετών. In vitro παραγωγή εμβρύων (IVF). Πρόκληση στειρότητας. Κλωνοποίηση αγροτικών ζωικών οργανισμών. Εφαρμογές γονιδιακής τεχνολογίας στην αναπαραγωγή ζωικών οργανισμών. Παραγωγή διαγονιδιακών ζωικών οργανισμών.

Φυσιολογία θρέψης υδρόβιων ζωικών οργανισμών, λειτουργία της πέψης και των μεταβολικών φαινομένων που τη διέπουν. Ανατομία και φυσιολογία πεπτικού συστήματος. Θρεπτική αξία τροφών, διατροφικές απαιτήσεις των υδρόβιων ζωικών οργανισμών σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά και κάλυψη αυτών. Τροφή και θρεπτικά συστατικά, πείνα και κατανάλωση τροφής. Κατανάλωση τροφής, πέψη-απορρόφηση, αύξηση, απέκκριση. Συμβιωτική πέψη. Διάμεσος μεταβολισμός-βασικές μεταβολικές ακολουθίες, παραγωγή ενέργειας.

Εισαγωγή στην επιστήμη της Διατροφής των υδρόβιων ζωικών οργανισμών. Αντικείμενο και στόχοι. Διατροφική συμπεριφορά & πρόσληψη τροφής. Διατροφικοί τύποι ιχθύων, το φαινόμενο της πείνας, διατροφή και αισθήσεις υδρόβιων ζωικών οργανισμών, θερμοκρασία νερού και διατροφική συμπεριφορά. Διεργασίες πέψεως τροφών, πεπτικότητα προσληφθείσης τροφής και παράγοντες που την επηρεάζουν, απορρόφηση προϊόντων πέψης. Μεταβολισμός θρεπτικών ουσιών. Ενέργεια – γενικές αρχές. Χρησιμοποίηση της ενέργειας των τροφών και ενεργειακές ανάγκες των ειδών. Ενεργειακός μεταβολισμός. Επίδραση βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Περιγραφή, φυσιολογικός ρόλος, πέψη & μεταβολισμός πρωτεϊνών και αμινοξέων. Ποιοτικές και ποσοτικές διατροφικές ανάγκες υδρόβιων ζωικών οργανισμών σε πρωτεΐνες και αμινοξέα. Περιγραφή, φυσιολογικός ρόλος, πέψη και μεταβολισμός, βιοσύνθεση λιπαρών οξέων. Ποιοτικές και ποσοτικές διατροφικές ανάγκες υδρόβιων ζωικών οργανισμών σε λιπίδια και λιπαρά οξέα. Περιγραφή, φυσιολογικός ρόλος, πέψη και μεταβολισμός. Πεπτικότητα υδατανθράκων. Περιγραφή, φυσιολογικός ρόλος, πηγές, συμπτώματα ανεπάρκειας και παθολογικές καταστάσεις, διατροφικές ανάγκες υδρόβιων ζωικών οργανισμών σε βιταμίνες. Περιγραφή, φυσιολογικός ρόλος, πηγές, συμπτώματα ανεπάρκειας και παθολογικές καταστάσεις, διατροφικές ανάγκες υδρόβιων ζωικών οργανισμών σε ανόργανα στοιχεία. Πρακτικές διατροφής εκτρεφόμενων ιχθύων. Διατροφή σε εκτατικά, ημι-εντατικά και εντατικά συστήματα εκτροφής. Διατροφικό επίπεδο, συχνότητα σίτισης, μέθοδοι σίτισης. Παράμετροι υπολογισμού της ανάπτυξης ιχθύων και της αξιοποίησης της τροφής. Αλληλεπιδράσεις εκτρεφόμενων ιχθύων με το περιβάλλον, ποιότητα ιχθυοτροφών και επιβάρυνση του υδάτινου περιβάλλοντος. Διατροφικό επίπεδο, συχνότητα σίτισης, μέθοδοι σίτισης. Παράμετροι υπολογισμού της ανάπτυξης ιχθύων και της αξιοποίησης της τροφής. Αλληλεπιδράσεις εκτρεφόμενων ιχθύων με το περιβάλλον, ποιότητα ιχθυοτροφών και επιβάρυνση του υδάτινου περιβάλλοντος. Διατροφή ιχθυονυμφών και γεννητόρων, «ζωντανές» τροφές, πρακτικές διατροφής σε ιχθυογεννητικό σταθμό. Θρεπτικά συστατικά του σώματος των ιχθύων. Διατροφικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη θρεπτική αξία και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των εκτρεφόμενων ιχθύων. Διατροφή και υγεία ιχθύων. Ο ρόλος των ιχθυαλεύρων και ιχθυελαίων στη διατροφή των εκτρεφόμενων ιχθύων. Προσδιορισμός Υγρασίας, Τέφρας, Ολικών Πρωτεϊνών, Ολικών Λιπαρών Ουσιών και Ολικής Ενέργειας, επεξεργασία δεδομένων διατροφικού πειράματος.

Υδατοκαλλιέργειες στα γλυκά και υφάλμυρα νερά. Συστήματα εκτροφής ιχθύων γλυκέων και υφάλμυρων υδάτων. Εντατική και ημιεντατική εκτροφή ευρύαλων ειδών ιχθύων στα λιμνοθαλάσσια οικοσυστήματα. Αναπαραγωγή και εκτροφή διθύρων μαλακίων σε εγκαταστάσεις χερσαίων και ανοικτών υδάτινων οικοσυστημάτων.

Εισαγωγή στην Οικονομική του Περιβάλλοντος. Οικονομική θεωρία και περιβάλλον. Οι αποτυχίες της αγοράς και η κρατική παρέμβαση. Η οικονομική του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων στο σχεδιασμό της περιβαλλοντικής πολιτικής. Οικονομία και περιβάλλον. Η περιβαλλοντική καμπύλη Kuznets. Δημόσια και ιδιωτικά αγαθά. Τα βασικά οικονομικά προβλήματα. Φυσικό περιβάλλον - Φυσικοί πόροι. Αίτια αποτυχία αγορών. Η θεωρία των εξωτερικοτήτων. Οικονομική θεωρία της προστασίας του περιβάλλοντος. Προσδιορισμός του άριστου επιπέδου ρύπανσης. Η επίτευξη του άριστου επιπέδου ρύπανσης μέσω της λειτουργίας της αγοράς. Μέτρα περιβαλλοντικής πολιτικής: Τα αμιγώς οικονομικά μέσα της περιβαλλοντικής πολιτικής. Μέτρα περιβαλλοντικής πολιτικής: Τα διοικητικά μέσα της περιβαλλοντικής πολιτικής. Οικονομική αξιολόγηση φυσικού περιβάλλοντος. Περιβάλλον, φυσικοί πόροι και διατηρήσιμη ανάπτυξη. Προσαρμογή των Εθνικών Λογαριασμών.

Μικροβιολογικοί, χημικοί και φυσικοί κίνδυνοι των αλιευμάτων και επιπτώσεις στην υγεία του καταναλωτή. Παθογόνα βακτήρια και τρόποι ανίχνευσής τους. Μεταθανάτιες μεταβολές στη σάρκα των ιχθύων. Αυτόλυση. Χημική και μικροβιολογική αλλοίωση αλιευμάτων. Η έννοια του ειδικού αλλοιωγόνου μικροοργανισμού. Τεχνολογία εμποδίων. Αρχές συντήρησης αλιευμάτων με θέρμανση, ψύξη, κατάψυξη, αλάτιση, οξύνιση, καπνισμό, και τροποποιημένη ατμόσφαιρα. Βιοσυντήρηση αλιευμάτων. Τύποι αλλοίωσης των ιχθύων και των προϊόντων τους. Φρεσκότητα και τρόποι προσδιορισμού της. Μικροβιολογικές, χημικές και οργανοληπτικές παράμετροι ποιότητας. Κανόνες Ορθής Υγιεινής Πρακτικής στη βιομηχανία μεταποίησης αλιευμάτων. Αρχές ΗΑCCP.

Μεθοδολογία μελέτης υδρόβιων μικροοργανισμών. Επιβίωση μικροοργανισμών στο υδάτινο περιβάλλον. Επίδραση αβιοτικών παραμέτρων στους υδρόβιους μικροοργανισμούς. Ο ρόλος των μικροοργανισμών στους βιογεωχημικούς κύκλους άνθρακα, αζώτου, θείου και φωσφόρου. Μικροβιακός βρόγχος και μικροβιακά τροφικά πλέγματα. Υδρόβιοι ιοί. Υδρόβιοι μύκητες. Συμβιωτικοί μικροοργανισμοί. Μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί υδάτινων συστημάτων.

Ιστορικά Στοιχεία των Υδατικών Πόρων και της Διαχείρισης τους. Αρχαιότητα, Κλασσική Εποχή, 20ος – 21ος Αιώνας. Η απώλεια των Υγροτοπικών Συστημάτων της Ελλάδας προς όφελος των Εγγειοβελτιωτικών Έργων, τον τελευταίο αιώνα. Το παράδειγμα της Κερκίνης και της Κάρλας. Παγκόσμιος Υδρολογικός Κύκλος. Διαθεσιμότητα Υδατικών Πόρων και Λειψυδρία στον Κόσμο και στην Ελλάδα. Φυσικές και Ανθρωπογενείς Διεργασίες. Παγκόσμια Κλιματική Αλλαγή και Επιπτώσεις στα Υδατικά Συστήματα. Διασυνοριακοί Υδατικοί Πόροι. Υδροδιπλωματία και Υδροκυβερνητική. Υδατικό Ισοζύγιο Λεκάνης Απορροής. Μοντέλα Βροχόπτωσης, Εξατμισοδιαπνοής, Επιφανειακής και Υπόγειας Απορροής. Αλγόριθμος Υδατικού Ισοζυγίου. Παραδείγματα από την Καστοριά και την Κορώνεια. Βασικές Έννοιες και Ορισμοί της Διαχείρισης των Υδατικών Πόρων και Συστημάτων. Οικολογικές Παροχές. Ορισμοί, Ιδιότητες, Κατηγορίες Μεθόδων υπολογισμού. Υδρομορφολογικές Παράμετροι. Θεσμικό Πλαίσιο. Παραδείγματα από τη Σάμο και το Πήλιο. Οι βασικοί άξονες της ΔΥΠ: α) Σχεδιασμός Υδραυλικών Έργων, β) Θεσμικό Πλαίσιο – Υδατικές Περιφέρειες (Οδηγίες Πλαίσιο 2000/60, 2007/60 και Ν. 2139/03), γ) Μαθηματικά Εργαλεία βασιζόμενα στην Ανάλυση Συστημάτων. Υγρότοποι και Υδατικά Οικοσυστήματα. Αξίες, Χρήσεις και Οφέλη για το Περιβάλλον και τον Άνθρωπο. Προστασία και Αποκατάστασή τους. Η Παρακολούθηση (Monitoring) των Υδατικών Συστημάτων. Δημιουργία Αξιόπιστων Δεδομένων Χρονοσειρών. Η Αποτίμηση της Οικολογικής τους Κατάστασης. Η Προσομοίωση (Simulation) των Ποσοτικών και Ποιοτικών Παραμέτρων στα Υδατικά Συστήματα. Μοντέλα Χρονικής (Τάση), Χωρικής (Ντετερμινιστικά και Στοχαστικά) και Αριθμητικής Προσομοίωσης. Η Βελτιστοποίηση (Optimization) με Μεθόδους Μαθηματικού Προγραμματισμού.

Συσκευασία αλιευμάτων υπό τροποποιημένη ατμόσφαιρα (MAP). Ασηπτική και ενεργός συσκευασία. Χρονοθερμοκρασιακοί δείκτες για έλεγχο αλιευμάτων (TTI). Αλληλεπιδράσεις τροφίμων με υλικά συσκευασίας. Νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για υλικά και αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα. Εφαρμογή εργαλείων ποιότητας (ανάλυση αστοχίας, διάγραμμα Ishikawa, φύλλα ελέγχου, διαγράμματα διασποράς, ανάλυση γενεσιουργών αιτίων) στη μεταποίηση αλιευμάτων. Εφαρμογή συστήματος ιχνηλασιμότητας επεξεργασίας και συσκευασίας αλιευμάτων.

Τεχνητές ιχθυοτροφές – στοιχεία παγκόσμιας και ελληνικής παραγωγής. Θρεπτικά συστατικά των ιχθυοτροφών. Πρωτεΐνες, λιπίδια, υδατάνθρακες, βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία. Μη θρεπτικά συστατικά των ιχθυοτροφών και πρόσθετα. Υγρασία, ινώδεις ουσίες, συγκολλητικές ουσίες, καροτενοειδή, αντιοξειδωτικά, αντιβιοτικά, προβιοτικά, ορμόνες, αρωματικές ουσίες και ενισχυτές γευστικότητας. Κατηγορίες ιχθυοτροφών. Ξηρές, ημίξηρες, υγρές ιχθυοτροφές. Ιχθυοτροφές κατά τα διάφορα στάδια ανάπτυξης των ιχθύων. Ιχθυοτροφές για γεννήτορες. Πρώτες ύλες ιχθυοτροφών. Συστατικά ζωικής προέλευσης. Τρόποι παρασκευής τους, θρεπτική σύσταση, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα προσθήκης τους στο σιτηρέσιο. Πρώτες ύλες ιχθυοτροφών. Συστατικά φυτικής προέλευσης. Τρόποι παρασκευής τους, θρεπτική σύσταση, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα προσθήκης τους στο σιτηρέσιο. Αντιδιατροφικοί παράγοντες φυτικών πρώτων υλών. Καταρτισμός σιτηρεσίου. υπολογιστικά βήματα - μέθοδος του λογιστικού τετραγώνου. Καταρτισμός σιτηρεσίου - μέθοδος των προσεγγίσεων, μέθοδος του γραμμικού προγραμματισμού. Εξισώσεις για επίλυση του ελαχίστου κόστους. Προϊόντα επιμολύνσεως πρώτων υλών ιχθυοτροφών. Τυχαίες τοξίνες, προϊόντα οξειδώσεως λιπιδίων, βιογενείς αμίνες, τοξίνες φυτοπλαγκτονικής προελεύσεως, βαρέα μέταλλα, φυτοφάρμακα, πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCBs), διοξίνες. Τεχνολογία παρασκευής ιχθυοτροφών. Παραλαβή πρώτων υλών, επεξεργασία. Άλεση, διαφορετικοί τύποι μύλων άλεσης, σφυρόμυλοι, μύλοι κονιοποίησης, μύλοι τριβής, κυλινδρικοί μύλοι, περιστρεφόμενοι κόπτες. Μίξη συστατικών, διαφορετικοί τύποι μίξεως, οριζόντια, κάθετη, υγρή μίξη, διαδικασία μίξεως και αξιολόγηση. Τεχνολογία παρασκευής ιχθυοτροφών. Προετοιμασία και διόγκωση μείγματος, Πελλετοποίηση, Πελλετοποίηση συμπύκνωσης, ξηρή πελλετοποίηση εξώθησης, Πελλετοποίηση UPC, Ψυχρή εξώθηση συμπήκτων. Τεχνολογία παρασκευής ιχθυοτροφών. Ψύξη, ξήρανση, θρυμματισμός κοσκίνισμα. Αποθήκευση και μεταφορά ιχθυοτροφών. Αρνητικές επιδράσεις στη θρεπτική αξία των τροφών κατά την επεξεργασίας τους. Μελέτη επιστημονικών άρθρων Σεμινάριο – συζήτηση με προσκεκλημένο ομιλητή από τη βιομηχανία.

Εισαγωγή στην Ανάλυση Τροφίμων, Νομοθεσία της ΕΕ και των ΗΠΑ για την ανάλυση τροφίμων, Διατροφική Επισήμανση, Δειγματοληψία και Προετοιμασία δείγματος για ανάλυση. Ανάλυση υγρασίας και Ολικών Στερεών, Ανάλυση Τέφρας, Ανάλυση Λίπους, Ανάλυση Πρωτεϊνών, Ανάλυση Υδατανθράκων, Ανάλυση Βιταμινών, Ανάλυση Μετάλλων. pH και τιτλοδοτήσιμη οξύτητα, Διεργασίες για διαχωρισμό και χαρακτηρισμό πρωτεϊνών, Χρήση ενζύμων στην ανάλυση τροφίμων, Ανοσολογικές δοκιμές, Γεωργική Βιοτεχνολογία (GMO) και μέθοδοι ανάλυσης, Ανάλυση Φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων, Μυκοτοξινών και υπολειμμάτων στα τρόφιμα, Ανάλυση ξένων υλών. Βασικές αρχές της Φασματοφωτομετρίας, Υπεριώδης, Ορατή και Φωσφορίζουσα Φασματομετρία, Υπέρυθρη, Ατομική Απορρόφηση, Φασματοσκοπία Μάζας. Βασικές αρχές της Χρωματογραφίας, Υγρή Χρωματογραφία Υψηλής Απόδοσης, Αέρια Χρωματογραφία. Βασικές Αρχές Ρεολογίας στην Ανάλυση Τροφίμων, Θερμική Ανάλυση, Χρωματομετρική ανάλυση.

Βασικές αρχές ηλεκτρονικής μικροσκοπίας. Προετοιμασία βιολογικών δειγμάτων για παρατήρηση με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο διελεύσεως. Προετοιμασία βιολογικών δειγμάτων για παρατήρηση με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σαρώσεως. Χρησιμοποιούμενες χρώσεις στην ηλεκτρονική μικροσκοπία. Παρατήρηση ιών σε ηλεκτρονικό μικροσκόπιο διελεύσεως. Απεικόνιση μορίων στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο διελεύσεως . Κύτταρα και ιστοί στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο διελεύσεως. Απόπτωση και νέκρωση κυττάρων-Διάκριση με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Ανοσοϊστοχημεία και ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Μικροανάλυση με ακτίνες Χ με τη βοήθεια ηλεκτρονικών μικροσκοπίων. Μικροσκοπία και ανάλυση εικόνας. Άλλες εφαρμογές ηλεκτρονικής μικροσκοπίας. Μελέτη επιφανειών βιολογικών δειγμάτων.

Καταγραφή και ταξινόμηση των θαλάσσιων βενθικών κοινοτήτων. Παράγοντες που επηρεάζουν τη σύνθεσή τους. Ποικιλότητα των θαλάσσιων βενθικών κοινοτήτων στη Μεσόγειο και στις ελληνικές θάλασσες. Αλληλεπιδράσεις βενθικών κοινοτήτων. Η σημασία των βενθικών κοινοτήτων στο θαλάσσιο οικοσύστημα.

Εισαγωγικές έννοιες στην αξιολόγηση επενδύσεων. Επενδυτικό σχέδιο και η σημασία των επενδύσεων στην οικονομική ανάπτυξη. Κριτήρια αξιολόγησης επενδύσεων. Σύγκριση και επιλογή. κατάλληλου κριτηρίου Ανάλυση ταμειακών ροών. Διανομή Εισοδήματος και Μέτρα Πολιτικής. Κίνδυνος και αβεβαιότητα. Μέτρηση ευημερίας υπό συνθήκες αβεβαιότητα. Ανάλυση ευαισθησίας Διάκριση μεταξύ Οικονομικής και κοινωνικοοικονομικής αξιολόγησης επενδύσεων. Κοινωνικό προεξοφλητικό επιτόκιο. Πρόβλεψη των χρηματοδοτικών αναγκών της επιχείρησης και ανάλυση της ροής κεφαλαίων. Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Βιωσιμότητα Έργου. Το πλαίσιο χρηματοδότησης των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στον κλάδο της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών.

Ποιότητα (ορισμοί). Έλεγχος, Έλεγχος Ποιότητας, Διασφάλιση Ποιότητας. Συστήματα Διαχείρισης Ποιότητας. Πρότυπα. Διοίκηση Ολικής Ποιότητας (ΔΟΠ, TQM) Διαχείριση ποιότητας κατά ISO 9001 Ορισμοί, προδιαγραφές, σκοπός, πλεονεκτήματα-μειονεκτήματα. To νεό πρότυπο ISO 9001:2015 Σύστηματα HACCP. Αναλυτική περιγραφή και εφαρμογή στη βιομηχανία τροφίμων-αλιευμάτων Ανάλυση Επικινδυνότητας I. Αξιολόγηση κινδύνου, Έλεγχος κινδύνου, Ανασκόπηση κινδύνου. Ανάλυση Επικινδυνότητας II. Microbiological Risk Assessment (MRA). Διασφάλιση υγιεινής και ποιότητας τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υγειονομικοί κανονισμοί. HACCP κατά ISO 22000 και FSSC 22000. Ορισμοί, προδιαγραφές, σκοπός, πλεονεκτήματα-μειονεκτήματα. British Retail Consortium (BRC), International Food System (IFS), Food Safety and Inspection Service (FSIS). Περιγραφή. Ανάλυση απαιτήσεων του προτύπου ISO 22000 Επιθεώρηση. Διαπίστευση-Πιστοποίηση. Ορισμοί και σημασία Επιθεώρηση Συστημάτων και απαιτήσεις κατά ISO 19011 Εισαγωγή σχετικά με την εφαρμογή των συστημάτων διαχείρισης ποιότητας ΔΟΠ στη Βιομηχανία Τροφίμων Εφαρμογή ISO 9001. Μελέτες περιπτώσεων (Case studies) στη Βιομηχανία Τροφίμων (Ι) Εφαρμογή ISO 9001. Μελέτες περιπτώσεων (Case studies) στη Βιομηχανία Τροφίμων (ΙΙ) Εφαρμογή HACCP Ι. Τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Παραδείγματα, αυτόνομη άσκηση – Ανάλυση κινδύνων, Έλεγχος Κρίσιμων Σημείων Εφαρμογή HACCP ΙΙ Αλιευτικά Προϊόντα. Παραδείγματα (για species & process related hazards), αυτόνομη άσκηση. Ανάλυση κινδύνων, κρίσιμα σημεία Εφαρμογή HACCP ΙΙΙ Ομαδική άσκηση. Ανάλυση κινδύνων, κρίσιμα σημεία Νομοθεσία τροφίμων στην ΕΕ. ISO 22000 Μελέτες περιπτώσεων (Case studies) στη Βιομηχανία Τροφίμων ISO 22000 Μελέτες περιπτώσεων (Case studies) στη Βιομηχανία Τροφίμων Προσομοίωση επιθεώρησης.

Προκαρυωτικοί κι ευκαρυωτικοί μικροοργανισμοί που προέρχονται από το υδάτινο περιβάλλον και διαθέτουν μεταβολικές ιδιότητες με βιοτεχνολογικό ενδιαφέρον. Βιοδραστικές και φαρμακευτικές ουσίες. Βιοκαύσιμα. Τρόφιμα και υδρόβιοι μικροοργανισμοί. Μικροοργανισμοί-δείκτες οικολογικής ποιότητας και ρύπανσης υδάτινων συστημάτων. Υδατογενείς λοιμώξεις. Μικροβιολογία πόσιμου νερού και ποτών. Βιολογικός καθαρισμός αστικών αποβλήτων. Ρόλος και σημασία μικροοργανισμών της υπο-επιφάνειας και των υπόγειων υδάτων. Στρατηγικές απομόνωσης μικροοργανισμών με πρακτικό ενδιαφέρον για τον άνθρωπο.

Βασικές εξελικτικές έννοιες και η εξέλιξη της εξελικτικής σκέψης. Ομοιομορφία και ποικιλομορφία της ζωής. Εξελικτικές δυνάμεις και γενετική ποικιλότητα. Ουδέτερη, προσαρμοστική, αναπτυξιακή, γονιδιωματική εξέλιξη. Εξελικτικές διεργασίες στο επίπεδο πληθυσμών και είδους. Πρότυπα εξέλιξης και ειδογένεσης. Κοινωνικές και φιλοσοφικές προσεγγίσεις της εξελικτικής θεωρίας.

Αρχές του περιβαλλοντικού σχεδιασμού. Γεωγραφική θέση, έκταση και διοικητική υπαγωγή της προς επέμβαση περιοχής στο περιβάλλον. Περιγραφή, καταγραφή και σχεδιασμός της υπάρχουσας κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος. Χαρτογράφηση γεωλογικών, γεωμορφολογικών και περιβαλλοντικών στοιχείων. Περιγραφή των προτεινόμενων επεμβάσεων. Εκτίμηση, αξιολόγηση και αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Περιβαλλοντική αδειοδότηση. Σχεδιασμός και απογραφή των προστατευόμενων περιοχών από εθνικές και διεθνείς συμβάσεις.

Αρχιτεκτονική υπολογιστικών συστοιχιών ανάλυσης. Προγραμματισμός. Βιοπληροφορική. Ανάλυση αλληλουχιών. Βιοηθική των μεθόδων και υποθέσεων των μεγάλων δεδομένων στις βιοεπιστήμες. Κοινωνικές και δεοντολογικές προκλήσεις. Πιθανά οφέλη και κίνδυνοι χρήσης ανάλυσης μεγάλων δεδομένων στις βιοεπιστήμες.

Χαρακτηριστικά της ιστοπαθολογίας. Σημαντικές σημειώσεις για τη δειγματοληψία των εκτρεφόμενων ιχθύων για ιστοπαθολογία. Συστηματική νεκροψία. Τεχνικές δειγματοληψίας και συντήρησης ιστών για ιστοπαθολογία. Φωτογραφική τεκμηρίωση των αλλοιώσεων . Εξωτερική εξέταση . Διάνοιξη της κοιλιακής κοιλότητας. Διάνοιξη κρανιακής κοιλότητας. Επιλογή υγρού μονιμοποίησης. Αξιολόγηση σοβαρότητας ιστοπαθολογικών αλλοιώσεων. Φλεγμονή-Οξεία φλεγμονή-Χρόνια φλεγμονή. Διαταραχές κυκλοφορικού συστήματος. Οίδημα – Αιμορραγία – Υπεραιμία – Θρόμβωση – Ανεύρυσμα – Έμφραγμα. Κυτταρικός θάνατος-Νέκρωση ιστών. Απόπτωση κυττάρων – Νέκρωση κυττάρων. Διαταραχές πεπτικού συστήματος. Λιπώδης εκφύλιση ήπατος - Κίρρωση ήπατος - Θολερή εξοίδηση ήπατος - Υδρωπική εκφύλιση. Συσσώρευση γλυκογόνου στα ηπατοκύτταρα. Λιποσταγονίδια σε εντεροκύτταρα-Εντερίτιδα . Πεπτικός αδένας καρκινοειδών. Σκελετικές δυσμορφίες. Κενοτοποίηση εγκεφάλου. Οξεία κυτταρική διόγκωση - Ατροφία - Υπερπλασία - Υπερτροφία - Μεταπλασία - Δυσπλασία.

Ανασκόπηση των περιγραφικών στατιστικών μεθόδων. Έλεγχος υποθέσεων με κανονικές κατανομές δεδομένων (παραμετρικοί έλεγχοι). Έλεγχος υποθέσεων με μη κανονικές κατανομές δεδομένων (μη παραμετρικοί έλεγχοι). Δειγματοληπτικές διαδικασίες επιλογής δείγματος (μέγεθος και δομή δείγματος). Παραγοντική ανάλυση: Μέθοδος κύριων συνιστωσών και υπερ-μεταβλητών. Διαδικασίες αξιολόγησης των αποτελεσμάτων της παραγοντικής ανάλυσης. Εφαρμογή της παραγοντικής ανάλυσης με SPSS. Ανάλυση και χρησιμότητα του α του Cronbach για έρευνες που αφορούν την συμπεριφορά, τις αντιλήψεις, τις προτιμήσεις των ατόμων, των καταναλωτών, κ.λπ. Εφαρμογή του α του Cronbach ανάλυσης με SPSS. Μέθοδοι ταξινόμησης-τυπολογίας: k-means, ιεραρχική ταξινόμηση και εφαρμογή στο SPSS. Πολλαπλή παλινδρόμηση. Εφαρμογή της πολλαπλής παλινδρόμησης. Ανάλυση και μελέτη περίπτωσης: Από την παραγοντική ανάλυση έως και την πολλαπλή παλινδρόμηση.

Εισαγωγή στην Δημογραφία: βασικές έννοιες, σημασία των δημογραφικών χαρακτηριστικών και εξελίξεων. Πηγές δημογραφικών δεδομένων: απογραφές πληθυσμού, μητρώα κ.ά. Εργαλεία της δημογραφικής ανάλυσης. Μέθοδοι και τεχνικές της δημογραφικής ανάλυσης. Μακρο-οικονομικές επιπτώσεις των δημογραφικών εξελίξεων. Δημογραφική μετάβαση και οικονομική ανάπτυξη σε παγκόσμιο και Ευρωπαϊκό επίπεδο. Ανάλυση της συσχέτισης μεταξύ ενός ή μη δυναμικού δημογραφικού προφίλ και της οικονομικής ανάπτυξης. Δημογραφία: Οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές. Η δημογραφική κατάσταση της Ελλάδας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δημογραφική κατάσταση και δημογραφικές προοπτικές του παράκτιου χώρου στην Ελλάδα. Επιπτώσεις της δημογραφίας στην οικονομική ανάπτυξη, στην απασχόληση, στις επενδύσεις, στην αποταμίευση, καθώς και στις οικονομικές-παραγωγικές δραστηριότητες στον παράκτιο χώρο. Μελέτη περιπτώσεων.

Η εισαγωγή ανθρωπολογικών ερευνητικών μεθόδων υποστηρικτικά προς τις βιολογικές προσεγγίσεις. Η ανάδειξη του ρόλου του ανθρώπου ως μείζονος σημασίας στη διατήρηση της ισορροπίας του φυσικού περιβάλλοντος. Ο ρόλος του συστήματος αξιών των εμπλεκομένων ως βάση επικοινωνίας παρά σύγκρουσης. Η ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας και η συνεργασία στην ανταλλαγή απόψεων/γνώσεων. Ο συντονισμός δράσεων μεταξύ ακαδημαϊκής και τοπικής κοινότητας προς την αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου. Η μετάδοση της ιδέας ότι η προστασία του περιβάλλοντος απαιτεί συλλογική συνείδηση και δράση καθώς καθίσταται πλέον καίριας σημασίας για την ίδια την επιβίωση του ανθρώπου.

Σύνθεση της ατμόσφαιρας. Κατακόρυφη μεταβολή μετεωρολογικών παραμέτρων. Ηλιακή και γήινη ακτινοβολία. Θερμοκρασία (αέρα και υδάτων). Ατμοσφαιρική πίεση. El Nino και La Nina. Άνεμος. Υγρομετρικές παράμετροι. Εξάτμιση και Εξατμισοδιαπνοή και μέθοδοι μέτρησης των. Δρόσος, πάχνη και ομίχλη. Νέφη. Ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα. Ατμοσφαιρικές διαταράξεις. Μετεωρολογικά όργανα. Κλίμα και Κλιματική ταξινόμηση.

Ανερχόμενα μικροβιακά παθογόνα των τροφίμων. Αλληλεπίδραση παθογόνων και αλλοιωγόνων μικροοργανισμών Βιοϋμένια μικροβιακών παθογόνων και η αντιμετώπισή τους Σύγχρονες τεχνικές (υπέρηχοι, ηλεκτρικοί παλμοί, ακτινοβολία) για την αδρανοποίηση μικροοργανισμών Σύγχρονες τεχνικές (υψηλή πίεση, ψυχρό πλάσμα) για την αδρανοποίηση μικροοργανισμών Μικροβιολογία προόρησης. Εφαρμογές στη μικροβιολογία τροφίμων Quorum sensing. Η σημασία του στη μικροβιολογία τροφίμων Μοριακές τεχνικές (καλλιεργητικές & μη καλλιεργητικές) για μικροβιολογική ανάλυση τροφίμων. Τεχνολογίες Next Generation Sequencing Εφαρμογές της MALDI-TOF MS και HRM στη μικροβιολογία τροφίμων Εφαρμογές της ποσοτικής PCR για μικροβιολογική ανάλυση τροφίμων Ενεργός συσκευασία και εδώδιμες μεμβράνες –επίδραση στου μικροοργανισμούς Εφαρμογές της Θαλάσσιας Βιοτεχνολογίας στην τεχνολογία τροφίμων/Μοριακές μέθοδοι Διερεύνηση βιοδραστικών ουσιών από θαλάσσιους οργανισμούς με μοντέρνες αναλυτικές μεθόδους και η χρήση τους στη μικροβιολογία τροφίμων Προσδιορισμός metabolomics των κυριότερων αλλοιωγόνων μικροοργανισμών με μοντέρνες αναλυτικές μεθόδους.

Χαρτογράφηση. Προσδιορισμός και ταξινόμηση υδρογραφικού δικτύου περιοχής. Καθορισμός λεκάνης απορροής και υπολεκανών με χρήση Γεωγραφικών Πληροφοριακών Συστημάτων. Φυσιογραφικά χαρακτηριστικά. Εκτίμηση μέγιστης πλημμυρικής επιφανειακής απορροής. Διαβρώσεις-Προσχώσεις-Στερεομεταφορά. Μοντέλα πρόβλεψης εδαφικής διάβρωσης. Συντελεστής μεταφορικότητας των φερτών υλικών. Βελτίωση της απορροής των επιφανειακών νερών στις παραποτάμιες περιοχές. Εφαρμογή σε φυσικό υδατόρρευμα.

Βασικές Έννοιες και Ορισμοί. Παγκόσμια Κλιματική Αλλαγή. Το φαινόμενο του Θερμοκηπίου. Μεσοπαγετώδεις Περίοδοι, Ολόκαινο, Υπερθέρμανση, Άνοδος Μ.Σ.Θ. Ακραία Φαινόμενα, Πυρκαγιές και Απογύμνωση του Φυτικού Καλύμματος, Καταιγίδες, Στιγμιαίες Πλημμύρες (Flash Floods), Λασπορροές (Mudflows), Λειψυδρία. Παραδείγματα από τον Ελλαδικό χώρο. Τα Κλιματικά Μοντέλα του IPCC. Ο ρόλος των Μ.Μ.Ε. στην Αποτύπωση του Πραγματικού Κινδύνου ή/και στη Δημιουργία Εντυπώσεων. Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στην Ποσότητα και Ποιότητα του Νερού, στα Υδατικά Συστήματα και Οικοσυστήματα, στην Προσφορά και Ζήτηση του Υδατικού Ισοζυγίου και στην Ανθρώπινη Διαβίωση. Παρακολούθηση (Monitoring) και Αξιοποίηση Βάσεων Δεδομένων – Χρονοσειρών. Εφαρμογές με χρήση Στοχαστικών Μοντέλων και Τεχνητών Νευρωνικών Δικτύων (Artificial Neural Networks). Ο Αντίλογος της Κλιματικής Αλλαγής.

Γενικές αρχές Φυσιολογίας. Η φύση και τα επίπεδα της προσαρμογής. Συγκριτική φυσιολογία υδρόβιων ζωικών οργανισμών. Φυσιολογικές προσαρμογές υδρόβιων ασπόνδυλων. Ενεργειακός μεταβολισμός. Αναπνοή και κυκλοφορία υδρόβιων ασπόνδυλων και σπονδυλωτών. Ορμονική ρύθμιση υδρόβιων σπονδυλωτών. Ορμονική ρύθμιση υδρόβιων ασπονδύλων. Ιστοφυσιολογία και προσαρμογή στο υδρόβιο περιβάλλον. Φυσιολογία της ώσμωσης, ωσμορύθμιση και απέκκριση. Θρέψη, φυσιολογία & ανάπτυξη μικροοργανισμών/Ο ρόλος των μικροοργανισμών στη φυσιολογία των ιχθύων Προβιοτικοί μικροοργανισμοί στις υδατοκαλλιέργειες Επηρεασμός φυσιολογικών λειτουργιών από εξωτερικούς παράγοντες σε υδρόβιους ζωικούς οργανισμούς Ειδικά θέματα φυσιολογίας φυτών και υδρόβιων φυτών.

Τι είναι η κλιματική αλλαγή. Φυσικοχημικό περιβάλλον υδάτινων οικοσυστημάτων. Ποσοτικές και ποιοτικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην αλιεία.

Πρώτη επαφή με τον χώρο της έρευνας, τα είδη ζώων εργαστηρίου. Σχεδιασμός ερευνητικού πρωτοκόλλου. Δυνατότητες χρήσης πειραματόζωων ανάλογα με το είδος της μελέτης. Χειρισμός ζώων εργαστηρίου- διατροφή- συντήρηση. Τεχνικές αναισθησίας. Αρχές βιοηθικής.. Σχεδιασμός μελέτης - πρωτοκόλλου με τη χρήση ζώων εργαστηρίου. Τεχνικές θανάτωσης ζώων εργαστηρίου.. Λήψεις ιστολογικών δειγμάτων, διατήρησης και χρώσης αυτών. Απεικονιστικές μέθοδοι στην πειραματική έρευνα. Φυσιολογία ζώων εργαστηρίου. Συγκριτικές διάφορες με ανθρώπινους οργανισμούς.

Λοιμώδη και παρασιτικά νοσήματα στους υδρόβιους ζωικούς οργανισμούς. Μη μεταδοτικά νοσήματα οφειλόμενα σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, σφάλματα διατροφής και νεοπλάσματα. Νοσήματα που προκαλούν απώλειες στην οργανωμένη υδατοεκτροφή. Γενικές αρχές πρόληψης και θεραπείας. Μέθοδοι θεραπευτικής αγωγής.

Μελέτη της αλληλεπίδρασης υδατοκαλλιεργειών και περιβάλλοντος. Επιλογή θέσης εγκατάστασης μονάδας υδατοκαλλιέργειας. Επιπτώσεις από την εγκατάσταση και τη λειτουργία μονάδας υδατοκαλλιέργειας στο παράκτιο περιβάλλον. Στρατηγική μείωσης των δυσμενών επιπτώσεων.

Ελληνική αλιευτική παραγωγή – Ιστορική αναδρομή. Βασικοί ορισμοί και έννοιες. Αλιευτική οικολογία - Οικοσυστημική προσέγγιση. Παραλίευμα και απορριπτόμενα. Αλιευτική διαχείριση και πολιτική - Ανάλυση Διαδικασίας Λήψης Αποφάσεων - Επίπτωση μέτρων στην αλιεία και το αλιευτικό εισόδημα. Ευρωπαϊκή Κοινή Αλιευτική Πολιτική και διαχείριση της αλιείας. Δεδομένα παρακολούθησης της αλιείας. Αλιευτικά εργαλεία και μέθοδοι αλιείας. Εξέλιξη ενός αποθέματος - Διαχειριστική Στρατηγική. Βασικά κεφάλαια δυναμικής πληθυσμών. Βασικά κεφάλαια στατιστικής (απαραίτητης για την μελέτη της αλιείας). Οικολογία και δυναμική παράκτιων πληθυσμών.

Έννοια και εφαρμογές της επιστήμης της Εκτιμητικής και της Λογιστικής. Βασικές έννοιες και αναγκαίοι τύποι από τα οικονομικά μαθηματικά. Αρχές δυσχέρειες και επιδιώξεις εκτίμησης της αξίας περιουσιών στοιχείων. Μέθοδοι εκτίμησης και τρόποι υπολογισμού της αξίας περιουσιακών στοιχείων. Απόσβεση. Έννοια και περιεχόμενο αντικείμενο και σκοποί της λογιστική. Διάκριση λογιστικής ανάλογα με τον τομέα εφαρμογής της. Μέθοδοι της λογιστικής. Λογιστικά συστήματα. Λογιστικά Βιβλία. Λογαριασμοί. Λογιστικό σχέδιο. Απογραφή και Ισολογισμός.

Γενική φαρμακολογία. Φαρμακοκινητική – Φαρμακοδυναμική. Ασφάλεια φαρμάκων. Αντιβιοτικά –Αντιπαρασιτικά – Απολυμαντικά. Εμβόλια – αναισθητικά – αντιβιόγραμμα.

Εισαγωγή – Γενικά για την ενυδρειολογία. Εισαγωγή – Γενικά για την ενυδρειοπονία. H διατήρηση διακοσμητικών ψαριών σε ελεγχόμενες συνθήκες – ο ρόλος του κλάδου και οικονομική διάσταση. Το φυσικό περιβάλλον των ψαριών του ενυδρείου (θερμά νερά της Ασίας, μεγάλες αφρικανικές λίμνες, όξινα νερά του Αμαζονίου, σκληρά νερά της Κεντρικής Αμερικής, υφάλμυρα ύδατα, κοραλλιογενείς ύφαλοι. Εγκατάσταση του ενυδρείου (εξοπλισμός, επιλογή σχήματος, τοποθέτηση, φόντο, έδαφος). Εγκατάσταση του ενυδρείου (θέρμανση, φιλτράρισμα, διάκοσμος, εγκατάσταση, άφιξη ψαριών, συντήρηση). Ποιότητα νερού στο ενυδρείο: φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του νερού, θερμοκρασία, χλώριο, οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα, σκληρότητα, αλατότητα, ρυθμιστική ικανότητα, pH, ημερήσιοι κύκλοι. Αζωτούχες ουσίες (αμμωνία, νιτρικά άλατα, κύκλος αζώτου. Φιλτράρισμα (βιολογικό, μηχανικό). Διατροφή διακοσμητικών ιχθύων (διαιτητικές ανάγκες, τύποι τροφών, σίτιση). Διατροφή ψαριών σε συστήματα ενυδρειοπονίας. Ποιότητα νερού και ρόλος των βακτηρίων σε ένα σύστημα ενυδρειοπονίας. Ψάρια και φυτά που χρησιμοποιούνται σε συστήματα ενυδρειοπονίας . Αναπαραγωγή (το ενυδρείο της αναπαραγωγής, νερό, γεννήτορες, ιχθύδια, αναπαραγωγή διαφόρων ειδών). Ψάρια του γλυκού νερού (Belontiidae, χαρακίδες, κιχλίδες, γοβιτίδες). Ψάρια του γλυκού νερού (κυπρινίδες, killifish, Melanotaenidae, Atherinidae, γατόψαρα, ζωοτόκα). Ψάρια του θαλασσινού νερού (πομακεντρίδες, αγγελόψαρα, πεταλούδες, πέρκες). Ψάρια του θαλασσινού νερού (χειλούδες, σκορπιοί, βαλιστές, «τετράγωνα», «χειρουργοί», σαλιάρες, γοβιοί). Φυτά (βιολογία, ίζημα, φωτισμός, επιλογή φυτών, επίδραση θρεπτικών, επιλογή θέσης, σπάνια φυτά).

Αναγκαιότητα οικονομικής αποτίμησης υδάτινων πόρων Εισαγωγικές έννοιες στην οικονομία περιβάλλοντος. Οι φορείς της οικονομικής αποτίμησης των περιβαλλοντικών στοιχειών. Οι κατηγορίες της ευημερίας από τη χρήση και την ύπαρξη των υδάτινων πόρων. Το μεθοδολογικό πλαίσιο της αποτίμησης των υδάτινων πόρων. Μέθοδοι δειγματοληψίας που χρησιμοποιούνται στην οικονομική αποτίμηση των υδάτινων πόρων. Διάκριση μεθόδων οικονομικής αποτίμησης υδάτινων πόρων. Η μέθοδος του κόστους ταξιδιού – Travel Cost Method. Η μέθοδος της εξαρτημένης αποτίμησης – Contingent Valuation Method. Η μέθοδος της ωφελιμιστικής τιμολόγησης - Hedonic pricing Method. Η μέθοδος του πειράματος επιλογής – Choice Experiment Method. Μέθοδος της δόσης – αντίδρασης – Dose Response Method. Μοντέλο αποτρεπτικής συμπεριφοράς - Averting Behavior. Μέθοδος Κόστους Αντικατάστασης ή της αποφυγής τους κόστους - Replacement and Cost Saving Method. Η κριτική προς την οικονομική αποτίμηση των υδάτινων πόρων. Η ανάλυση Κόστους – Οφέλους. Οικονομική αποτίμηση υδάτινων πόρων και βιώσιμη ανάπτυξη.

Διαχείριση ζώων με σκοπό την εξασφάλιση υγιούς πληθυσμού. Βελτιστοποίηση της υγείας και της ανοσίας μέσω σωστών διαχειριστικών πρακτικών. Διαχείριση παθογόνων με σκοπό την αποφυγή, περιορισμό και απομάκρυνσή τους. Διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού. Εκπαίδευση, οργάνωση προσωπικού και καθοδήγηση επισκεπτών με σκοπό την αποφυγή εξάπλωσης ασθενειών.

Ορισμός του Συνεργατισμού. Έννοια και περιεχόμενο του συνεταιριστικού θεσμού. Πλαίσιο συνεταιριστικής ανάπτυξης. Συνεταιριστικές αξίες και αρχές. Ιστορική εξέλιξη του συνεργατισμού και συνεταιριστικού θεσμού στην Ελλάδα και διεθνώς. Λόγοι και αναγκαιότητα ύπαρξης. Σκοπός και ωφέλειες της συνεταιριστικής δράσης. Σύγκριση συνεταιρισμών με εταιρίες. Δομή του συνεταιριστικού κινήματος στην Ελλάδα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη διεθνή οικονομία. Συνεταιριστική δράση και σύγχρονες προκλήσεις στον κλάδο της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών.

Ορισμοί και κατηγορίες μοντέλων προσομοίωσης. Χωρικά, χρονικά, ντετερμινιστικά, στοχαστικά, εμπειρικά, μηχανιστικά, αναλυτικά, αριθμητικά μοντέλα. Τα μοντέλα κουτιού (Box Models). Μονοδιάστατα-δισδιάστατα-τρισδιάστατα μοντέλα. Πλεονεκτήματα, ιδιότη-τες, χρήση τους. Διαδικασία προσομοίωσης. Τύποι μαθηματικών μοντέλων ποιότητας υδάτων. Υπολογιστικές μέθοδοι. Η μέθοδος των πεπερασμένων διαφορών. Αξιοπιστία και αριθμητική ευστάθεια των λύσεων. Εξαγωγή και λύση εξισώσεων σταθερής κατάστασης. Μονοδιάστατα μοντέλα σταθερής και ασταθούς κατάστασης σε ανοιχτούς αγωγούς. Δισδιάστατα μοντέλα χωρικής παρεμβολής των παραμέτρων της ποιότητας των υδάτων με ντετερμινιστικές και στοχαστικές μεθόδους σε λίμνες-ταμιευτήρες. Τρισδιάστατα μοντέλα σταθερής και ασταθούς κατάστασης σε υπόγειους υδροφορείς. Εφαρμογές χωροχρονικών αναλύσεων στην προσέγγιση υδρολογικών και υδραυλικών θεμάτων. Εισαγωγή στα χρονικά μοντέλα. Τάση, εμμονή, περιοδικότητα κυκλικότητα, στασιμότητα, αυτοσυσχέτιση σε χρονοσειρές. Έλεγχος τάσεων των ποιοτικών και ποσοτικών παραμέτρων του νερού. Το μη παραμετρικό κριτήριο του Spearman. Τα ολοκληρωμένα αυτοπαλινδρούμενα μοντέλα κινούμενου μέσου (ARIMA). Εφαρμογές τους στην περιβαλλοντική υδρολογία. Το μοντέλο προσομοίωσης MODFLOW. Μέθοδοι βελτιστοποίησης Γραμμικού και μη Γραμμικού Προγραμματισμού. Το μοντέλο βέλτιστης διαχείρισης MODMAN. Ζεύξη μοντέλων ποιότητας και ποσότητας (υδατικού ισοζυγίου) σε επιφανειακά και υπόγεια νερά με τη χρήση ολοκληρωμένων πακέτων υδροπληροφορικής και Γ.Σ.Π.

Διαχείριση μονάδων υδατοκαλλιεργειών. Οργανογράμματα – χρονοδιαγράμματα. Ανθρώπινο δυναμικό. Μοντέλα διαχείρισης.

Εισαγωγή. Ιστορικό πλαίσιο. Πυκνότητα και ευστάθεια υδάτινης στήλης. Θαλάσσια κινηµατική. Εξίσωση διατήρησης όγκου. Εξισώσεις κίνησης χωρίς τριβή. Γεωστροφικά ρεύματα. Διεργασίες Ανάμιξης. Εξισώσεις κίνησης µε τριβή. Εξίσωση διατήρησης στροβιλισμού. Ανεµογενή ρεύματα. Ανεµογενής θαλάσσια κυκλοφορία . Ισημερινές διεργασίες και κυκλοφορία. Ωκεανογραφική προσομοίωση. Βαθιά κυκλοφορία, κλιματική αλλαγή και επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα.

Εισαγωγή στην Εντομολογία με έμφαση στα υδρόβια έντομα. Σημασία και ρόλος των υδρόβιων εντόμων στα υδάτινα οικοσυστήματα. Εξωτερικά ανατομικά χαρακτηριστικά των εντόμων. Αναφορά των διαφόρων τύπων πτερύγων, ποδιών και στοματικών μορίων. Εσωτερικά ανατομικά χαρακτηριστικά των εντόμων. Αναπαραγωγή - ανάπτυξη. Βιολογικός κύκλος - Μεταμόρφωση. Συστήματα αναπνοής υδρόβιων εντόμων. Κύρια χαρακτηριστικά των κυριοτέρων τάξεων υδρόβιων εντόμων: Τάξεις Κολλέμβολα (Collembola), Μεγαλόπτερα (Megaloptera), Νευρόπτερα (Neuroptera), Εφημερόπτερα (Ephemeroptera), Πλεκόπτερα (Plecoptera), Ημίπτερα (Hemiptera), Τριχόπτερα (Trichoptera), Κολεόπτερα (Coleoptera), Δίπτερα (Diptera) και Οδοντόγναθα (Odonata). Γνωριμία με τους βιοδείκτες - Η σημασία των βιοδεικτών. Αναφορά στους κυριότερους βιοδείκτες. Η χρήση των υδρόβιων εντόμων ως βιοδεικτών. Εναλλακτική χρήση υδρόβιων εντόμων (συστατικό ιχθυοτροφών κλπ).

Μετρήσεις στο υδρόβιο περιβάλλον. Χειρισμοί ζωντανών ψαριών. Συσκευές (εξοπλισμός) και μέθοδοι για δειγματοληψία πλαγκτού και βένθους. Σήμανση Ψαριών. Παράμετροι για την εκτίμηση πληθυσμών (μήκος, καθορισμός ηλικίας). Περιεχόμενο στομάχου. Έρευνα και Η/Υ. Δειγματοληψία και πειραματικός σχεδιασμός. Οργάνωση-επεξεργασία και ερμηνεία αποτελεσμάτων. Βιομετρικές εφαρμογές με τη χρήση Η/Υ.

Παραγωγικές ιδιότητες των ειδών των χερσαίων γαστεροπόδων. Μέθοδοι αναπαραγωγής των χερσαίων γαστεροπόδων. Μέθοδοι εκτροφής των χερσαίων γαστεροπόδων. Συστήματα εκτροφής των σαλιγκαριών. Γενικές αρχές της κατασκευής των σαλιγκαροτροφείων. Υγιεινή των σαλιγκαροτροφείων και εκκολαπτηρίων. Αρχές εκμετάλλευσης των εκτρεφόμενων σαλιγκαριών, υπό συνθήκες ευημερίας, με τελικό στόχο την αύξηση της παραγωγικότητάς τους. Οικονομική σημασία και διάρθρωση της Εκτροφής των σαλιγκαριών παγκοσμίως, και ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ελλάδα.

Ιστορική ανασκόπηση και μέθοδοι. Γονιδιωματική στους μικροοργανισμούς - τρόποι μελέτης. Μελέτη συγκεκριμένων γονιδίων αλλά και ολόκληρων γονιδιωμάτων στο επίπεδο του DNA (metagenomics). Μελέτη συγκεκριμένων γονιδίων αλλά και ολόκληρων γονιδιωμάτων στο επίπεδο του RNA. Εφαρμογές της γονιδιωματικής.

Εισαγωγή στις επιστημονικές έννοιες και προσεγγίσεις των κλιματικών αλλαγών. Εξέλιξη του κλίματος: Παρατηρούμενες κλιματικές αλλαγές σχετικά με την θερμοκρασία, την βροχόπτωση, την παγοκάλυψη και την στάθμη της θάλασσας. Συχνότητα εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων-φυσικών καταστροφών. Τα κυριότερα αίτια των κλιματικών αλλαγών και ο ρόλος των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων. Προβλέψεις-στρατηγικές προοπτικές: Πιθανές αλλαγές στο φυσικό περιβάλλον στον 21ο αιώνα. Επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών στο φυσικό περιβάλλον, στις οικονομικές δραστηριότητες και στον πληθυσμό (μετακινήσεις πληθυσμών-περιβαλλοντική μετανάστευση). Ρόλος των διεθνών οργανισμών και των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων λήψης αποφάσεων για τις κλιματικές αλλαγές. Θεσμικό πλαίσιο που διέπει την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Παρουσίαση των κύριων κλιματικών σεναρίων (IPCC). Στρατηγικές και πολιτικές προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές: Διεθνής ασφάλεια και αναζήτηση τρόπων περιορισμού της κοινωνικής και οικολογικής τρωτότητας (adaptation-vulnerability). Στρατηγικές και πολιτικές περιορισμού των κλιματικών αλλαγών: Αιτίες και στόχοι για τον περιορισμό των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου (mitigation). Ενδεχόμενες συνέργειες μεταξύ στρατηγικής προσαρμογής (βραχυπρόθεσμα-τοπική κλίμακα) στις κλιματικές αλλαγές και στρατηγικής περιορισμού (μακροπρόθεσμα-παγκόσμια κλίμακα) των κλιματικών αλλαγών. Ευπάθεια στην κλιματική αλλαγή και η χωρική διάσταση. Κλιματική αλλαγή και βιώσιμη ανάπτυξη. Ανθεκτικότητα: Θεωρία ή θεωρίες; Ορισμός της ανθεκτικότητας – Ανθεκτικότητα στις ανθρωπιστικές επιστήμες – Συνεισφορά και περιορισμοί της ανθεκτικότητας στη χωρική διαχείριση της κλιματικής αλλαγής – Συνάφεια της έννοιας της ανθεκτικότητας για ορισμένα είδη περιβαλλοντικών κινδύνων, φυσικών καταστροφών. Ενίσχυση της ανθεκτικότητας στις κλιματικές αλλαγές στον παράκτιο χώρο. Οι πολύπλοκες χωρικές αλληλεπιδράσεις στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής. Τρίπτυχο: Τρωτότητα – Ανθεκτικότητα – Προσαρμογή (σημασία και εννοιολογικό πλαίσιο). Ο χώρος ως πολύπλοκο σύστημα, τρωτό, ανθεκτικό και με δυνατότητες προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή: Συστημική ερμηνεία του δίπτυχου χωρική τρωτότητα-χωρική προσαρμογή στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής. Μεθοδολογία αξιολόγησης – Περιορισμοί και κριτήρια επιλογής δεικτών - Μέτρηση της χωρικής ανθεκτικότητας και της εξέλιξης της διαχείρισης της κλιματικής αλλαγής σε τοπικό επίπεδο. Ανάλυση μελετών περίπτωσης σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Η παράκτια ζώνη - Θαλάσσια κύματα . Παράκτια ρεύματα – Παλίρροιες . Στάθμη της θάλασσας . Παράκτια ιζήματα. Παράκτιες γεωμορφές πετρωδών ακτών. Παράκτιες γεωμορφές απόθεσης περιβαλλόντων με κυρίαρχη διεργασία τον κυματισμό. Παράκτιες γεωμορφές απόθεσης περιβαλλόντων που κυριαρχούνται από την ποτάμια τροφοδοσία ιζήματος. Παράκτιες γεωμορφές απόθεσης περιβαλλόντων που κυριαρχούνται από τις παλίρροιες. Παράκτιες γεωμορφές αιολικής απόθεσης. Ακτές κοραλλιογενών υφάλων – Ταξινόμηση των ακτών. Διάβρωση των ακτών και μέτρα προστασίας. Ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιας ζώνης (ICZM). Σχέση ύψους - ταχύτητας και μήκους ανάπτυξης του ανεμογενούς κυματισμού. Καμπύλες μεταβολής της θαλάσσιας στάθμης. Εκτίμηση της στάθμης της θάλασσας για την ευρύτερη περιοχή της Ελλάδος. Απεικόνιση κοκκομετρικής ανάλυσης ιζημάτων. Ισοζύγιο παράκτιων ιζημάτων. Μέτρηση πυκνότητας του Froude. Δείκτης παράκτιας τρωτότητας CVI.

Υπηρεσίες οικοσυστημάτων (έννοια, διάκριση, σημασία). Εξέλιξη της έννοιας των υπηρεσιών οικοσυστήματος. Αναγκαιότητα της οικονομικής ανάλυσης των λειτουργιών των οικοσυστημάτων. Σχέση των υπηρεσιών οικοσυστήματος με τη βιοποικιλότητα και το φυσικό κεφάλαιο. Οικολογικά οικονομικά και διαφορές τους από τα περιβαλλοντικά οικονομικά και η σημασία τους στη διαχείριση των φυσικών οικοσυστημάτων. Διαθεσιμότητα των υπηρεσιών των φυσικών οικοσυστημάτων και αλληλεπίδραση μεταξύ τους. Οι οικοσυστημικές υπηρεσίες στο πλαίσιο της κλιματικής απορρύθμισης.. Θεωρητικά θέματα ανθεκτικότητας οικοσυστημικών υπηρεσιών. Ο ρόλος των οικοσυστημικών υπηρεσιών στην ανθεκτικότητα των φυσικών οικοσυστημάτων στην κλιματική αλλαγή.. Χρηματική αποτίμηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών: προσεγγίσεις, παραδοχές, μεθοδολογίες και περιορισμοί. Μη χρηματική αποτίμηση υπηρεσιών οικοσυστημάτων. Εφαρμογή οικονομικών θεωριών για τη διαχείριση των οικοσυστημικών υπηρεσιών. Λήψη αποφάσεων για τη διαχείριση και χρήση των οικοσυστημάτων και επιπτώσεις τους στη διαθεσιμότητα των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων και την αποτίμησή τους. Οικοσυστημικές υπηρεσίες και ανάλυση κόστους οφέλους. Ανάλυση μελέτης περίπτωσης και σχετικής βιβλιογραφίας σε κάθε διάλεξη και ανάθεση σχετικής εργασίας.

Το φυσικό περιβάλλον: κλιματικές και μικροκλιματικές συνθήκες. Φυσική επιλογή και βιογεωγραφικές κατανομές των πληθυσμών. Προσαρμογή και εγκλιματισμός. Φυσιολογία και φαινοτυπική πλαστικότητα στις μεταβολές των περιβαλλοντικών συνθηκών. Περιβάλλον και θερμικές σχέσεις: θερμικός εγκλιματισμός, ρύθμιση θερμοκρασίας (βασικά στοιχεία της ανταλλαγής. θερμότητας, εξωθερμία και ενδοθερμία). Ζωή στο ψύχος - αποφυγή και ανοχή ψύξης σε εξώθερμους οργανισμούς, χαμηλές. θερμοκρασίες και ενδόθερμοι οργανισμοί. Ζωή σε έρημους, ισορροπία νερού και ιόντων. Περιβάλλοντα χαμηλής συγκέντρωσης οξυγόνου: φυσιολογία κατάδυσης, οικοσυστήματα βαθιών. θαλασσών, ζωή στις σπηλιές. Τρόφιμα και βιοενέργεια: περιβαλλοντικές διαφορές και στρατηγικές διατροφής. Εξέλιξη μεταβολικών οδών, περιβάλλον και μεταβολικά πρότυπα. Αναπαραγωγή:. περιβάλλον και αναπαραγωγικές. Στρατηγικές φυσιολογικές διαφορές

Διαταραχές στο ποτάμιο οικοσύστημα. Φυσικές διαταραχές (πλημμύρες, διαβρώσεις, προσχώσεις κ.α.) και τεχνητές διαταραχές (κατασκευές). Μέθοδοι ολοκληρωμένης αποκατάστασης ποτάμιων οικοσυστημάτων: κατασκευή φυσικών προβόλων, τεχνητών λιμνών, ρύθμιση κατάλληλων υδροδυναμικών συνθηκών.. Κατασκευές ελέγχου ροής που εκτείνονται σε όλο ή σε τμήμα του πλάτους του φυσικού υδατορρεύματος.. Στρώμα σταθεροποίησης πυθμένα και κλίση ισορροπίας. Διαβρώσεις-διάβρωση σε κατασκευές ελέγχου της ροής. Έλεγχος της διάβρωσης και διαχείριση της στερεομεταφοράς.. Βελτίωση της ποικιλομορφίας και της συνδεσιμότητας των ενδιαιτημάτων. Μεθοδολογίες εκτίμησης φορτίου πυθμένα, αιωρούμενου φορτίου και συνολικού φορτίου φερτών υλικών. Ταμιευτήρες συγκράτησης φερτών υλικών, χρόνος παραμονής και ικανότητα συγκράτησης. Τεχνητοί υγρότοποι με φίλτρα με λωρίδες φυτοκάλυψης για την προστασία της επιφανειακής απορροής. Συγκράτηση στερεών στα φίλτρα VFS (Vegetative Filter Strips). Διαχείριση πλημμυρικής επικινδυνότητας.

Βασική κοινωνική και οικονομική μελέτη του αλιευτικού κλάδου (παράκτια και μέση αλιεία). Μέθοδοι και δεδομένα. Εφαρμογή μοντέλων για διαχείριση παράκτιας ζώνης και παράκτιας αλιείας. Επίλυση συγκρούσεων. Μέθοδοι συμμετοχικότητας εμπλεκομένων. Ανάλυση εμπλεκομένων.

Θερμικό περιβάλλον και ζωικοί οργανισμοί. Δείκτες θερμικής καταπόνησης και ευφορίας των ζωικών οργανισμών. Συστήματα αυτόματης παρακολούθησης, μετάδοσης, λήψης και επεξεργασίας κλιματικών παραμέτρων. Επίδραση της Ζωικής Παραγωγής στην κλιματική αλλαγή. Επίδραση της κλιματικής αλλαγής στη Ζωική Παραγωγή. Μέτρα αντιμετώπισης και προσαρμογής για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Παρεμβάσεις στη διατροφή των ζωικών οργανισμών για τον περιορισμό των αρνητικών επιδράσεων στην κλιματική αλλαγή. Επίδραση των κλιματικών μεταβολών στην υγεία των ζωικών οργανισμών.

Κριτήρια απόδοσης ιχνηλασιμότητας. Μέθοδοι ιχνηλασιμότητας βασιζόμενοι στην βιβλιογραφία και εκτός βιβλιογραφίας. Οι ιοί σαν ιχνηλάτες επιμόλυνσης. Παθογόνα πρωτόζωα. Χημικές μέθοδοι ιχνηλασιμότητας. Στατιστική προσέγγιση. Μιτοχονδριακό DNA σαν ιχνηλάτης επιμόλυνσης. Κοινή γνώμη και ιχνηλασιμότητα. Ιχνηλασιμότητα σε λεκάνες αστικών και ημιαστικών περιοχών. Ιχνηλασιμότητα σε παράκτιες περιοχές.